Αυτομάρτης και αυτοβιογράφος ανάμεσα σε δυό τσιγάρα διωγμένος από τα όνειρά του

Όμως τα cafés δεν είναι μόνο αυτό, είναι η ουδέτερη ζώνη για τους απατρίδες της ψυχής, το ακίνητο κέντρο του τροχού απ'όπου μπορεί κανείς να συναντήσει τον εαυτό του να τρέχει, να τον δει να μπαινοβγαίνει σαν μανιακός, μπλεγμένος με γυναίκες ή χρέη ή επιστημολογικές διατριβές, κι εκεί που ανακατεύει τον καφέ στο φλιτζανάκι που μέρα τη μέρα γυρίζει από στόμα σε στόμα, να μπορεί να επιχειρήσει χαλαρά την ανασκόπηση και το ισοζύγιο, εξίσου αποστασιοποιημένος τόσο απ' το εγώ που μπήκε στο café πριν από μια ώρα, όσο κι απ' το εγώ που θα βγει από το café σε μια ώρα. Αυτομάρτης και αυτοκριτής, ειρωνικός αυτοβιογράφος ανάμεσα σε δύο τσιγάρα.

απεικόνιση του έργου  "Expulsion from the

Garden of Eden " του Masacciο, 1424-1428,

Fresco, Brancacci Chapel, Florence

Στα cafés θυμάμαι τα όνειρα, το ένα no man's mand φέρνει το άλλο· τώρα θυμήθηκα ένα, αλλά όχι, θυμήθηκα μόνο ότι πρέπει να ονειρεύτηκα κάτι θαυμαστό και ότι στο τέλος ένιωθα σαν να μ' είχαν πετάξει έξω (ή σα να είχα βγει μόνος μου αλλά δια της βίας) από το όνειρο που έμεινε αμετάκλητα πίσω μου. Δεν ξέρω αν πίσω μου έκλεισε ταυτόχρονα και η πόρτα, νόμιζα ναι· πάντως είχε ανοίξει ένα  ρήγμα ανάμεσα στο ήδη ονειρεμένο(τέλειο, σφαιρικό, πλήρες) και στο τωρινό. Κι εγώ συνέχιζα τον ύπνο μου, κι αυτά για την εκδίωξη και για την πόρτα που έκλεισε, επίσης τα ονειρεύτηκα. 

Μια και τρομερή βεβαιότητα με διακατέχει εκείνη τη μεταβατική στιγμή μέσα στο όνειρο: η επίγνωση πως η εκδίωξη συνεπέφερε αμετάκλητα την πλήρη διαγραφή απ' τη μνήμη του προηγούμενου θαύματος. Υποθέτω πως αυτό ακριβώς ήταν η αίσθηση της πόρτας που έκλεινε η μοιραία και ακραία λήθη. Και το πιο απίστευτο, θυμάμαι ότι ονειρεύτηκα όχι μόνο ότι είχα ξεχάσει το προηγούμενο όνειρο, αλλά και ότι αυτό το όνειρο έπρεπε να ξεχαστεί (κι εγώ να εκδιωχθώ από τη σφαίρα του).

Όλα αυτά φαντάζομαι πρέπει να 'χουν εδεμική ρίζα. Ίσως η Εδεμ, όπως θέλουν κάποιοι, είναι η μυθοποιητική προβολή των ωραίων εμβρυϊκών στιγμών που επιζούν στο υποσυνείδητο. Δια μιας καταλαβαίνω καλύτερα τη φοβερή χειρονομία του Αδαμ του Μαζάτσιο. Κρύβει το πρόσωπό του για να προστατεύει το όραμά του, αυτό που ήτανε κάποτε δικό του: μέσα σ' εκείνη τη μικρή παλαμιαία νύχτα, το τελευταίο τοπίο του παραδείσου του. Και κλαίει (γιατί η χειρονομία είναι κι αυτή που συνοδεύει το κλάμα), ώσπου συνειδητοποιεί πως είναι μάταιο, πως η πραγματική καταδίκη αρχίζει τώρα: η λήθη της Εδέμ· με άλλα λόγια, η πειθήνια συμμόρφωση, η φτηνή και ρυπαρή χαρά της εργασίας, ο ιδρώτας του προσώπου και οι πληρωμένες διακοπές.

απόσπασμα από το βιβλίο "Κουτσό" του Julio Cortázar

εκδ.Opera (μτφρ.: Αχιλλέας Κυριακίδης)

Αθήνα 2018